Rouwbegeleiding bij kinderen en jongeren

Het is een heel natuurlijke en gezonde reactie als ouders of verzorgers hun kinderen willen beschermen tegen lichamelijke en geestelijke pijn. Kinderen zouden niet overleven als ouders en verzorgers deze instincten niet hadden. Maar als kinderen of jongeren worden geconfronteerd met het overlijden van een geliefd persoon, is het beter erover te praten en eerlijk te zijn in dat wat er is gebeurt. Het vermijden van het onderwerp dood kan betekenen dat ze in eenzaamheid moeten worstelen met hun verdriet.

In tegenstelling tot wat men soms beweert, vertonen kinderen of jongeren gelijksoortige emoties en reacties als volwassenen. Ze kunnen verdrietig zijn en huilen, ook al laten ze dat soms niet zien. Ze maken zich zorgen over alles wat er door het verlies in hun leven verandert. Ze voelen zich eenzaam, boos en ongerust, precies zoals volwassenen zich kunnen voelen. Het verschil is echter dat ze nog kinderen zijn en tot op een bepaalde leeftijd nog niet over de mogelijkheden van volwassenen beschikken om volledig te begrijpen wat er gebeurt en uit te drukken wat ze doormaken. Ze willen niet altijd meteen over het gebeuren praten. Of ze willen het niet op elk moment. Ze hebben veiligheid nodig om met hun gevoelens naar buiten te komen. Door het intense verdriet dat in het gezin leeft, is van vandaag op morgen alles anders en onbekend geworden, en dus onveilig voor de kinderen. Men mag ook niet vergeten dat kinderen rouwen met onderbrekingen, soms intens bezig met het verlies en andere momenten helemaal niet.

Belangrijk is dat we omstandigheden creëren waarin het kind of de jongere kan rouwen. Een kind heeft m.n. behoefte aan liefde en aandacht van zorgende volwassenen. Helpen is vooral luisteren als ze hun gevoelens van pijn of droefheid uitspreken of tot uiting brengen in zijn spel. Hiermee neemt men voor een stuk de zware last van het kind of de jongere weg. Dit vraagt enige veiligheid van ouders, grootouders en opvoeders, en ook enige kennis. Belangrijk is het om kinderen de boodschap mee te geven dat het normaal is dat ze iemand missen omdat ze van die persoon houden, dan leren ze dat liefde en verdriet dicht bij elkaar liggen, dat verdriet te maken heeft met houden van.

In de meeste gevallen waarin een kind diepbedroefd is, is de ouder dat zelf ook. Dat wil zeggen dat men tegelijk verdrietig is om het verlies terwijl men ook moet proberen het kind te helpen. Het is lastig om een kind te helpen als men zelf wordt overstroomd door verdriet? Het intens bezig zijn met eigen verdriet geeft ouders soms het gevoel dat ze geen goede ouders zijn. Dat kan schuldgevoelens oproepen. Men kan dit het best proberen te vermijden door realistische verwachtingen aan zichzelf te stellen. Dit betekent dat men van zichzelf aanvaardt dat men in deze periode niet optimaal kan functioneren en dat men niet altijd het geduld en de emotionele capaciteit heeft om voldoende emotioneel beschikbaar te zijn voor de kinderen. Het beste doen in deze omstandigheden betekent dat men onderkent het belangrijk te vinden dat kinderen worden geholpen om hun verdriet te beleven en te uiten en dat men indien nodig een beroep doet op hulp van anderen om zichzelf en de kinderen te helpen.

We starten altijd met een kennismakingsgesprek. Als kinderen jonger zijn dan 12 jaar dan ga ik altijd eerst met de vader en/of moeder in gesprek. In dit gesprek zal ik samen met de ouders kijken wat nodig is en bespreken we hoe de begeleiding eruit gaat zien. Na vijf gesprekken vindt er een evaluatie plaats en bepalen we met elkaar of de begeleiding resultaat heeft. In mijn praktijk werk ik met een speciaal programma wat is ontwikkeld voor kinderen en jongeren die last hebben van het verlies vanwege het overlijden van iemand uit hun omgeving en het verdriet dat zij daardoor hebben. Met dit programma zijn al veel positieve ervaringen opgedaan met kinderen en jongeren.

.

.

.

.